Python Vietnam
Web Development

Bắt Đầu Lập Trình Web Với Flask: Hướng Dẫn Toàn Diện Cho Người Mới Bắt Đầu

Python Vietnam
Bắt Đầu Lập Trình Web Với Flask: Hướng Dẫn Toàn Diện Cho Người Mới Bắt Đầu

Giới Thiệu Về Flask

Chào mừng bạn đến với thế giới lập trình web Python! Trong vô số các framework web hiện có, Flask nổi bật như một “micro-framework” nhẹ nhàng nhưng cực kỳ mạnh mẽ. Nếu bạn đang tìm kiếm sự linh hoạt, dễ học, và muốn kiểm soát mọi khía cạnh của ứng dụng, Flask chính là lựa chọn lý tưởng.

Flask được tạo ra bởi Armin Ronacher và cộng đồng Pocco. Nó được gọi là micro-framework vì nó không bao gồm các công cụ hoặc thư viện đã được xác định trước cho mọi thứ như ORM (Object Relational Mapper) hoặc xử lý form. Thay vào đó, Flask cung cấp các chức năng cốt lõi và cho phép bạn tự do lựa chọn các thư viện mở rộng phù hợp nhất với dự án của mình.

Tại Sao Nên Chọn Flask?

  • Đơn Giản & Dễ Học: Với cấu trúc code tối giản và tài liệu rõ ràng, Flask rất thân thiện với người mới bắt đầu.
  • Linh Hoạt Cao: Là một micro-framework, Flask cho phép bạn tự do lựa chọn các thành phần và thư viện bên thứ ba mà không bị ràng buộc bởi các quyết định thiết kế sẵn có.
  • Cộng Đồng Lớn Mạnh: Flask có một cộng đồng người dùng và nhà phát triển tích cực, sẵn sàng hỗ trợ và cung cấp vô số tài nguyên học tập.
  • Khả Năng Mở Rộng: Dù là micro-framework, Flask có thể mở rộng để xây dựng các ứng dụng phức tạp và quy mô lớn thông qua các extension.
  • Nhanh Chóng Phát Triển: Với Flask, bạn có thể nhanh chóng xây dựng và triển khai các prototype hoặc API.

    Chuẩn Bị Môi Trường

    Cài đặt Python

    Đảm bảo bạn đã cài đặt Python (phiên bản 3.6 trở lên) trên hệ thống của mình. Bạn có thể tải Python từ trang web chính thức: python.org.

    Tạo Môi Trường Ảo (Virtual Environment)

    Sử dụng môi trường ảo là một thực hành tốt để quản lý các thư viện cho từng dự án một cách riêng biệt.

    python -m venv venv

    Kích hoạt môi trường ảo:

    Trên Linux/macOS:

    source venv/bin/activate

    Trên Windows:

    venv\Scripts\activate

    Cài đặt Flask

    Khi môi trường ảo đã được kích hoạt, bạn có thể cài đặt Flask bằng pip:

    pip install Flask

    Ứng Dụng Flask "Hello, World!" Đầu Tiên Của Bạn

    Hãy cùng tạo một ứng dụng Flask cơ bản nhất. Tạo một file có tên app.py và thêm đoạn code sau:

    from flask import Flaskapp = Flask(__name__)@app.route('/')def hello_world():    return 'Hello, World!'if __name__ == '__main__':    app.run(debug=True)

    Giải thích:

    • from flask import Flask: Import lớp Flask từ thư viện Flask.
    • app = Flask(__name__): Tạo một đối tượng Flask. __name__ là một biến đặc biệt trong Python, nó được sử dụng để cho Flask biết nơi tìm các tài nguyên như template và static files.
    • @app.route('/'): Đây là một decorator, nó cho Flask biết URL nào nên kích hoạt hàm hello_world(). Trong trường hợp này, đó là URL gốc (/).
    • def hello_world():: Định nghĩa hàm sẽ được gọi khi URL gốc được truy cập.
    • return 'Hello, World!': Hàm trả về chuỗi "Hello, World!" sẽ hiển thị trên trình duyệt.
    • if __name__ == '__main__': app.run(debug=True): Đoạn code này đảm bảo rằng máy chủ phát triển chỉ chạy khi file app.py được thực thi trực tiếp, không phải khi nó được import như một module. debug=True cho phép chế độ debug, rất hữu ích trong quá trình phát triển.

    Để chạy ứng dụng, hãy mở terminal (đảm bảo môi trường ảo đang hoạt động) và chạy:

    python app.py

    Bạn sẽ thấy một thông báo tương tự:

     * Serving Flask app 'app' (lazy loading) * Environment: development * Debug mode: on * Running on http://127.0.0.1:5000 (Press CTRL+C to quit)

    Mở trình duyệt của bạn và truy cập vào http://127.0.0.1:5000/. Bạn sẽ thấy "Hello, World!" xuất hiện.

    Định Tuyến (Routing) Cơ Bản

    Định tuyến là cách bạn liên kết các URL khác nhau với các hàm Python trong ứng dụng của mình. Bạn có thể tạo nhiều route cho các trang khác nhau.

    from flask import Flaskapp = Flask(__name__)@app.route('/')def index():    return 'Đây là trang chủ!'@app.route('/about')def about():    return 'Đây là trang giới thiệu.'if __name__ == '__main__':    app.run(debug=True)

    Bây giờ, nếu bạn truy cập http://127.0.0.1:5000/about, bạn sẽ thấy nội dung của trang giới thiệu.

    Định Tuyến Động (Dynamic Routes)

    Bạn cũng có thể tạo các route động để truyền dữ liệu qua URL.

    from flask import Flaskapp = Flask(__name__)@app.route('/user/<username>')def show_user_profile(username):    return f'Người dùng: {username}'@app.route('/post/<int:post_id>')def show_post(post_id):    return f'Bài viết số: {post_id}'if __name__ == '__main__':    app.run(debug=True)

    Truy cập http://127.0.0.1:5000/user/Alice hoặc http://127.00.0.1:5000/post/123 để xem kết quả. Lưu ý <int:post_id> cho phép Flask chỉ chấp nhận giá trị số nguyên.

    Sử Dụng Template Với Jinja2

    Thay vì trả về chuỗi HTML thuần túy từ các hàm, trong các ứng dụng web thực tế, bạn sẽ muốn trả về các trang HTML được tạo động. Flask sử dụng công cụ template Jinja2 mạnh mẽ để làm điều này.

    Tạo Thư Mục templates

    Flask tìm kiếm các file template trong một thư mục có tên templates ở cùng cấp với file app.py của bạn. Hãy tạo thư mục này.

    Ví Dụ Về Template

    Tạo một file index.html bên trong thư mục templates với nội dung sau:

    <!DOCTYPE html><html lang="vi"><head>    <meta charset="UTF-8">    <meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1.0">    <title>Trang Chủ Flask</title></head><body>    <h1>Chào mừng đến với trang chủ của {{ name }}!</h1>    <p>Đây là một ứng dụng Flask đơn giản.</p></body></html>

    Cập nhật file app.py của bạn để sử dụng template này:

    from flask import Flask, render_templateapp = Flask(__name__)@app.route('/')def index():    return render_template('index.html', name='Flask App')@app.route('/user/<username>')def user_profile(username):    return render_template('user.html', user=username)if __name__ == '__main__':    app.run(debug=True)

    Ở đây, chúng ta import render_template và sử dụng nó để trả về file index.html. Chúng ta cũng truyền một biến name vào template, biến này có thể được truy cập bằng cú pháp {{ name }} trong Jinja2.

    Bạn cũng có thể tạo một file user.html trong thư mục templates để hiển thị thông tin người dùng:

    <!DOCTYPE html><html lang="vi"><head>    <meta charset="UTF-8">    <meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1.0">    <title>Hồ Sơ Người Dùng</title></head><body>    <h1>Hồ sơ của {{ user }}</h1>    <p>Chào mừng, {{ user }}!</p></body></html>

    Khởi động lại ứng dụng và truy cập http://127.0.0.1:5000/ hoặc http://127.0.0.1:5000/user/Alice để xem các template của bạn hoạt động.

    Kết Luận

    Qua hướng dẫn này, bạn đã nắm được những kiến thức cơ bản về Flask, từ việc cài đặt môi trường, tạo ứng dụng "Hello, World!", đến định tuyến và sử dụng template với Jinja2. Đây là những viên gạch đầu tiên để bạn xây dựng các ứng dụng web phức tạp hơn.

    Flask là một công cụ tuyệt vời để học lập trình web với Python nhờ sự đơn giản và linh hoạt của nó. Hãy tiếp tục khám phá các extension của Flask, tìm hiểu về cơ sở dữ liệu (SQLAlchemy), quản lý form (Flask-WTF), và nhiều tính năng khác để phát triển các dự án của riêng mình. Chúc bạn thành công trên con đường lập trình web với Flask!